غیبت مبهم

یکی از مسئولیت‌های اجتماعی ما این است که هرگز بدی‌ها و عیب‌های برادر دینی خود را بازگو نکنیم.

 

گاهی به گمان خود، باهوشی به خرج می‌دهیم و عیب‌های کسی را به‌صورت اجمالی نقل می‌کنیم، درحالی‌که این کار می‌تواند به اشکال مختلف انجام شود.

 

مثلاً وقتی نام شخصی به میان می‌آید که مشکلات اخلاقی دارد یا مورد پسند ما نیست، می‌گوییم:

 

خیلی علیه‌السلام نیست!

چندان آدم خوبی نیست!

یک حرف‌هایی درباره‌اش هست!

مردم حرف‌های خوبی در موردش نمی‌زنند!

و...

 

ما گمان می‌کنیم که با این جملات مبهم، عیب او را مستقیماً بیان نکرده‌ایم و این روش، بهتر از گفتن مستقیم عیب‌های اوست.

 

اما امروز با تأمل در برهان سبر و تقسیم دریافتم که این روش بسیار ناپسندتر است. زیرا مخاطب، بدترین عیبی را که به ذهنش می‌رسد، از این جمله‌ی مجمل برداشت می‌کند و متاسفانه تمام احتمالات ممکن را در نظر می‌گیرد. درحالی‌که شاید آن فرد فقط یک مشکل جزئی داشته باشد یا عیب کوچکی را اصلاح کرده باشد، اما با چنین عبارات مبهمی، ذهن مخاطب را به سمت گناهان و بدی‌های بزرگ سوق می‌دهیم.

 

این مسئله واقعاً ناپسند است. امید که خداوند ما را مشمول مغفرت و رحمت خویش قرار دهد.

 

سید محبوب هاشمی

۱۴۰۳/۱۱/۲۰